بررسی تغییرات جمعیتی و اثرگذاری آن بر تغییرات کاربری اراضی (مطالعه موردی: شهر گرگان)

Authors

  • سحر عابدیان مدرس گروه محیط‌زیست، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام‌نور و دانشجوی دکترا محیط‌زیست، دانشگاه ملایر. ایران
Abstract:

امروزه رشد و گسترش فیزیکی شهر و تخریب بی‌رویه اراضی کشاورزی یکی از مشکلات تمدن بشری به ویژه در کشورهای در حال توسعه به شمار می‌رود. اگرچه توسعه فیزیکی شهرها به جهت ماهیت، فرآیندی پویا و گریزناپذیر است اما رشد شتابان، بی‌ضابطه و ناهمگون فیزیک شهر، ضرورت برنامه‌ریزی صحیح برای حفظ منابع با ارزش زمین و اقتصاد مولد جامعه را آشکار می‌سازد. این نوشتار سعی دارد ارتباط بین تغییرات جمعیت را با تغییرات کاربری اراضی منطقه در طی یک دوره 21 ساله در شهر گرگان بررسی نماید. در این راستا از داده‌های تصاویر ماهواره‌ای لندست، سنجنده‌های TM (1994) و OLI (2015)؛ و تکنیک‌های دورسنجی مانند طبقه‌بندی نظارتی و تفاضل تصاویر برای شناسایی و پایش تغییرات استفاده شده است. نتایج طبقه‌بندی حاکی از سه کلاس کاربری شامل جنگل، مناطق شهری و زمین کشاورزی می‌باشد. نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی بیانگر سیر صعودی سطح مناطق مسکونی (1870 هکتار) و سیر نزولی مساحت اراضی کشاورزی (1712 هکتار) و جنگلی (158 هکتار) می‌باشد. همچنین آمار جمعیتی در این دو سال تهیه و ضریب رشد جمعیت محاسبه شد. با توجه به نتایج به دست آمده نرخ تغییر شهر در منطقه مورد بررسی مثبت بوده و در واقع افزایش یافته و نرخ تغییر زمین‌های کشاورزی و مناطق جنگلی منفی بوده است. به طو کلی بیشترین تغییرات کاربری مربوط به اراضی کشاورزی بوده و بیشتر تغییرات به سمت غرب و شرق شهر گرگان است که این تغییرات سبب از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و جنگلی و در کل ناپایداری روند توسعه شهر شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تغییرات جمعیتی و اثرگذاری های آن بر تغییرات کاربری اراضی(مطالعه موردی: منطقه بالاطالقان)

امروزه رشد جمعیت از یک سو و محدودیت منابع از سوی دیگر دست اندرکاران امر گسترش را با شگفتی مواجه ساخته است. تغییرات جمعیتی سبب تغییر فعالیت های اقتصادی شده و نقطه آغاز تغییرات کاربری اراضی به شمار می رود. در واقع بهره برداری بی رویه، تغییرات نادرست کاربری اراضی و دست اندازی بشر به عرصه های منابع طبیعی، روزبه روز بر بر هم زدن تعادل های منطقه ای می افزاید. در دهه های اخیر شاهد تغییر کاربری اراضی د...

full text

بررسی تغییرات جمعیتی و اثرگذاری‌های آن بر تغییرات کاربری اراضی(مطالعه موردی: منطقه بالاطالقان)

امروزه رشد جمعیت از یک سو و محدودیت منابع از سوی دیگر دست اندرکاران امر گسترش را با شگفتی مواجه ساخته است. تغییرات جمعیتی سبب تغییر فعالیت‌های اقتصادی شده و نقطه آغاز تغییرات کاربری اراضی به‌شمار می‌رود. در واقع بهره‌برداری بی رویه، تغییرات نادرست کاربری اراضی و دست اندازی بشر به عرصه‌های منابع طبیعی، روزبه روز بر بر هم زدن تعادل‌های منطقه‌ای می‌افزاید. در دهه‌های اخیر شاهد تغییر کاربری اراضی د...

full text

تحلیل آثار توسعه بر تغییرات کاربری اراضی و تغییرات جمعیتی (مطالعۀ موردی: منطقۀ طالقان)

سیستم‏های انسانی و طبیعی دینامیک پیچیده‏ای دارند. تغییراتِ سیستم‏های انسانی در سیستم طبیعی بازخوردی بر جای می‏گذارد. در تغییرات کاربری اراضی نه‏تنها عوامل محیطی، مانند شرایط جغرافیایی، اثرگذار است، بلکه فاکتورهای انسانی، مانند تغییرات جمعیتی، نیز اثرگذار است، زیرا تغییرات کاربری اراضی تلفیقی از مسائل فیزیکی و اجتماعی‌- اقتصادی است. مهاجرت به‏شدت بر فعالیت‏های اقتصادی تأثیر می‏گذارد و ممکن است آغ...

full text

آشکارسازی تغییرات پوششی و کاربری اراضی با رویکرد به مجموعه‎های فازی (مطالعه‎ی موردی: شهر گرگان)

توسعه‎ی‎ ارتباطات جهانی در ابعاد مختلف و گسترش شهرها، شرایطی را به‎وجود آورده است که انسان خواسته یا ناخواسته، پا را از چارچوب مجاز بهره‎برداری ضابطه‌مند از محیط زیست فراتر گذاشته است که سبب افزایش روند تغییرات غیراصولی در کاربری زمین شده است. در تخریب زمین‌های کشاورزی اطراف شهرها و روستاهای مجاور، عوامل خارجی، مانند تصمیمات سیاسی، تغییر در استانداردهای زندگی و فن‎آوری، آثار نیروهای بازار و فشا...

full text

تحلیلی بر تغییرات کاربری اراضی و شبیه‌سازی گسترش شهری شهرهای میانه‌اندام (مطالعه موردی: شهر خوی)

شهرنشینی یکی از علل تغییرات کاربری زمین است. این پدیده اگر کنترل‌شده، هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده باشد، همچون هدیه‌ای به جامعۀ بشری است؛ در غیر این صورت، می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی زیادی به بار آورد. امروزه تغییرات پوشش زمین و تغییرات کاربری اراضی (LULC) عامل اصلی تغییرات جهانی شناخته شده است. در دو دهۀ گذشته وسعت و آثار فضایی فعالیت‌های انسان روی زمین بی‌سابقه بوده و تغییرات پو...

full text

پایش روند تغییرات کاربری اراضی و نقش آن بر سنجه‌های سیمای سرزمین (بررسی موردی: شمال‌شرق اهواز)

اثر فعالیت‏های انسان بر کاربری اراضی و سیمای سرزمین و اثرات متعاقب آن بر محیط طبیعی‎ همواره مورد توجه بوده است. بنابراین آگاهی از این تغییرات به‌منظور برنامه‏ریزی پایدار سرزمین مهم است. در این پژوهش به‌منظور بررسی روند تغییرات و تهیه نقشه‏های پوشش، از تصاویر ماهواره‏ای سنجنده TM در سال 1990، سنجنده +ETM در سال 2002، سنجنده OLI لندست 8 در سال 2013 استفاده شد. مراحل اجرایی شامل تجزیه‌وتحلیل گرادی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 16

pages  3- 14

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023